در ادامه مسئولیت اجتماعی دیوار، طرح حمایت از غاز سرخ در دشت ارژن فارس به عنوان گونه شاخص این منطقه مدتی است در راستای حفاظت از این گونه ارزشمند و زیستگاه های طبیعی آن در حال انجام است. این فعالیت ها برای افزایش آگاهی عمومی، افزایش تنوع زیستی و احیای زیستگاه های تخریب شده ادامه دارد.

این پروژه که با همکاری برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) و انجمن میراث سوگوار آغاز شده است، با حمایت دیوار وارد مرحله جدیدی شده است. این اولین بار در ایران است که یک گونه جانوری با روش علمی به عنوان نماد پرچم منطقه انتخاب می شود.

انتخاب گونه های پرچم دشت ارژن با رویکرد علمی

اردک انگوت که در بین مردم دشت ارژن به عنوان غاز قرمز شناخته می شود، طی یک پروسه علمی دقیق با مشارکت همه ذینفعان منطقه از جمله عشایر، روستائیان و نمایندگان محلی به عنوان اردک انتخاب شد نوع .

در پروژه انتخاب نوع پرچم که با کمک مشاوران بین المللی انجام شد ده شاخص اصلی در نظر گرفته شد. از جمله این شاخص ها می توان به آشنایی و علاقه مردم به پرنده، نقش اکولوژیکی گونه در منطقه، هماهنگی فرهنگی با جمعیت محلی اشاره کرد. به گفته ایمان ابراهیمی، کارشناس حفاظت از پرندگان که در پروژه احیای غاز قرمز مشارکت فعال دارد، این اولین بار در ایران است که یک گونه پرچمدار کاملاً با روش های علمی و استانداردهای جهانی انتخاب می شود.

فواید اکولوژیکی غاز قرمز در تالاب ارژن

غاز سرخ نقش کلیدی در حفظ اکوسیستم مرداب و دشت ارژن دارد. این پرنده علاوه بر کنترل جمعیت آفات، از حشرات و دانه ها تغذیه می کند، به حفظ پوشش گیاهی تالاب کمک می کند و از طریق فضولات خود بذرها را در خاک پخش می کند.

جمعیت غاز قرمز در دشت ارژن یکی از شاخص های مهم اکولوژیکی این منطقه است و چهار سال است که پایش می شود. ایمان ابراهیمی در این باره گفت: امسال بیشترین رکورد شمارش غازهای قرمز در منطقه با ۵۸۰ قطعه پرنده در مقایسه با ۳۲۰ قطعه در سال گذشته ثبت شد.

دشت ارژن هم غازهای مهاجر دارد و هم جمعیت محلی که برای تولید مثل به صخره های مشرف به دشت می روند. جوجه‌های غاز قرمز پس از جوجه‌آوری از صخره‌ها به سمت مرداب حرکت می‌کنند، مسیری که برای رسیدن به زیستگاه پرندگان ارزشمند خود نیازمند حفاظت و ایمنی است. این جمعیت نمادی از غنای زیستی منطقه است و اهمیت حفاظت از تالاب های دشت ارژن را نشان می دهد.

نقش دیوار در پایداری پروبرای احیای غاز قرمز

پس از پایان حمایت اولیه UNDP و رسیدن پروژه به مرحله معرفی غاز قرمز به مردم، دیوار آویبوم به عنوان حامی مالی با حمایت انجمن حفاظت از پرندگان به پروژه پیوست. در واقع دیوار با تامین منابع مالی لازم، مرحله ای از آموزش و روشنگری را برای مردم دشت ارژن فراهم کرد.

این مرحله شامل فعالیت هایی مانند یادگیری و آشنایی با غاز سرخ در مدارس، مساجد و حتی گفتگوی چهره به چهره با مردم عادی در خیابان ها بود. همچنین تهیه انواع اینفوگرافیک، چاپ پوستر، توزیع مطالب تبلیغاتی از قبیل پیکسل، کتاب مصور، جاسوئیچی، کیف های پارچه ای مزین به تصویر غاز سرخ در بین مردم دشت ارژن از دیگر بخش های این آگاهی بود.

ایمان ابراهیمی درباره استقبال مردم منطقه گفت: این پروژه یکی از موفق‌ترین نمونه‌های ارتباط مردم با انواع پرچم در ایران بوده است. استقبال مردم دشت ارجان به حدی بود که تیم اجرایی در کوچه و خیابان به «غازهای سرخ» شهرت یافتند و اهالی روستا با عشق و احترام از آنها تقدیر کردند.

ابراهیمی ادامه داد: در این طرح انجمن محلی “آوای اکوسیستم ارژن” فعال در روستای ارژن دشت نقش مهمی در تسهیل ارتباطات محلی داشت که این انجمن با بزرگان روستا ارتباط برقرار کرد و در مدارس و مساجد فعالیت های آموزشی انجام داد. همکاری برای تعمیق آگاهی مردم منطقه و بهبود مشارکت در حفاظت از زیستگاه غازهای قرمز بسیار عالی است. کمک کرد”.

برنامه هایی برای حمایت از غاز قرمز در آینده

مرداب های ارژن که زمانی یکی از زیستگاه های غنی و پویا منطقه فارس به شمار می رفت، در سال های اخیر با مشکلات جدی مواجه شده است. در نتیجه تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی و استفاده ناپایدار از منابع آبی، ۷۰ تا ۸۰ درصد از این تالاب ها خشک شده و تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد باقی مانده است. این تغییرات نه تنها زیستگاه گونه های مختلف گیاهی و جانوری را تهدید می کرد، بلکه مشکلات زیادی را برای بقا و تکثیر غاز قرمز ایجاد کرد. به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از اکوسیستم منطقه، حفاظت و احیای این تالاب برای پایداری حیات وحش و اکوسیستم ضروری است.

هدف اصلی این پروژه برقراری ارتباط عاطفی بین مردم و غاز سرخ به عنوان نماد دشت ارژن است. از برنامه های آینده می توان به نصب مجسمه غاز قرمز در میدان اصلی روستا، نقاشی دیواری در مدارس و جذب گردشگر به دشت ارژن اشاره کرد. چنین رویدادهایی به توسعه اکوتوریسم در منطقه و بهبود شرایط زندگی مردم محلی در کنار افزایش آگاهی مردم کمک می کند.